MBP

Zebrane w jednym tomie wszystkie reportaże Hanny Krall, opowiadające o losie, Zagładzie i pamięci.Fantom bólu to publikacja wyjątkowa: kultowe teksty mistrzyni reportażu, która "zapisuje świat" w niepowtarzalnym stylu. W skład jej wielkiej księgi opowieści, czyli ponad tysiącstronicowego tomu, wchodzą: Zdążyć przed Panem Bogiem, Sublokatorka, Okna, Hipnoza, Taniec na cudzym weselu, Dowody na istnienie, Tam już nie ma żadnej rzeki, To ty jesteś Daniel, Wyjątkowo długa linia, Król kier znów na wylocie, Różowe strusie pióra i Biała Maria - z najnowszą, dopisaną specjalnie do tej edycji, częścią zatytułowaną Podwójne życie Władysława Sokoła. "Hanna Krall w swoich tekstach ocala nie tylko nazwiska, miejsca i historie, ocala też pojedyncze gesty. Jak fotograf wydobywa jakiś drobiazg na pierwszy plan, a tło pozostawia w nieostrości, tak ona w jednym akapicie uwypukla coś, co inni może by zbagatelizowali.Krall jest też odważna. W przegadanym świecie proponuje małomówność". Ze wstępu Mariusza Szczygła

Poruszające opowieści Hanny Krall przeniesione na scenę Hanna Krall to nie tylko wzór dla pokolenia młodych reporterów, ale również pisarka inspirująca uznanych filmowców i wybitnych ludzi teatru. Motywy stale powracające w jej twórczości, dzięki swojej wyrazistości i ascetyczności stylistycznej, okazują się doskonałym materiałem do przeniesienia na scenę czy na plan filmowy. Pola i inne rzeczy teatralne to kilka różnych historii: o szalonych dzielnych kobietach i zamachach - na rosyjskiego cara i na Lenina, o dwóch Markach Edelmanach, o złych postaciach, które uciekają z bajek, o Apolonii Machczyńskiej, która zginęła razem z ukrywanymi Żydami, o przyjacielu Kafki, który w kawiarni spotyka bohatera Kafkowskiego Zamku. Czerpali z nich Krzysztof Warlikowski, Kazimierz Dejmek czy Krzysztof Kieślowski. Bohaterowie tych opowieści wciąż żyją, mówią własnymi głosami i zadają bolesne pytania. Nadal istnieją w teraźniejszości i nie dają o sobie zapomnieć. "W końcu kwietnia 2006 Andrzej Wajda powiedział, że dobrze byłoby porozmawiać. O Katyniu, o filmie o Katyniu i w ogóle porozmawiać.Ale ja nigdy o Katyniu nie pisałam, niewiele czytałam...Nie szkodzi, powiedział Wajda, porozmawiajmy.Ale ja nawet o pana ojcu nie wiedziałam.Nikt nie wiedział. Jedna dziewczyna z naszego roku mówiła o ojcu w Katyniu i na drugi dzień nie było jej w szkole filmowej.Nie, nie siedziała długo, Wanda Jakubowska wyciągnęła ją z więzienia.Nie, nie wróciła do szkoły.Nie, nie robiła filmów...To może tak mógłby się zacząć film?" Pola i inne rzeczy teatralne to lektura obowiązkowa nie tylko dla miłośników reportaży Autorki, ale każdego, kto chce zobaczyć, w jaki sposób proza zyskuje drugie życie w teatrze i filmie.

Przeszłość zostawia ślady w synapsach. Mózg tworzy specjalne mosty między tym, co minione, oraz tym, co dzieje się tu i teraz. Opowieści o wojnie obecne w pamięci "jakby pod wodą, rozmyte i nieostre" łączą się z monologami współczesności.

Główna bohaterka - Maria H. - to polska emigrantka, internowana w stanie wojennym, mieszka w Stanach Zjednoczonych, opiekuje się synem cierpiącym na autyzm. Wśród wielu przerażających historii codzienności próbuje usłyszeć swój silny głos. Powtarza sobie, że przecież "jesteśmy historią samych siebie, jesteśmy opowieścią o sobie". Czy jednak naprawdę wierzy w te słowa?

Opowieść Hanny Krall koresponduje z artystycznymi wizjami Amandy Hrabowski, córki bohaterki.To, co w nas wykorzenione, rozgałęzione i nagie jak bezsilne konary, widać w ich dialogu czarno na białym.